29 sierpień 2024

Jajka to niezwykle wartościowy produkt spożywczy, który stanowi źródło wielu cennych składników odżywczych. Są one bogate w białko o wysokiej wartości biologicznej, co oznacza, że zawierają wszystkie niezbędne aminokwasy, których organizm ludzki potrzebuje, ale sam nie jest w stanie wyprodukować.

W jednym średniej wielkości jajku (ok. 50g) znajdziemy:

- Białko: ok. 6-7g, co stanowi około 12% zalecanego dziennego spożycia dla dorosłej osoby.

- Tłuszcze: ok. 5g, w tym nasycone (ok. 1,5g), nienasycone jednonienasycone (ok. 2g) i wielonienasycone (ok. 0,7g).

- Cholesterol: ok. 186mg. Mimo że jajka zawierają cholesterol, to nowoczesne badania pokazują, że jego spożycie w umiarkowanych ilościach ma mniejszy wpływ na poziom cholesterolu we krwi niż wcześniej sądzono.

- Witaminy: szczególnie witamina A, D, E, K oraz witaminy z grupy B (B2, B6, B12, kwas foliowy).

- Minerały: fosfor, selen, żelazo, cynk.

Jajka są również źródłem antyoksydantów, takich jak luteina i zeaksantyna, które wspomagają zdrowie oczu, oraz choliny, która jest ważna dla funkcji mózgu.

Ile jajek można jeść?

Długo panowało przekonanie, że spożywanie jajek, ze względu na zawartość cholesterolu, powinno być ograniczone. Jednak współczesne badania wskazują, że u większości osób spożycie 1-2 jajek dziennie nie ma negatywnego wpływu na poziom cholesterolu w krwi, a nawet może przynieść korzyści zdrowotne.

Osoby zdrowe, które nie mają problemów z poziomem cholesterolu, mogą bez obaw spożywać jajka regularnie, co stanowi część zbilansowanej diety. Natomiast osoby z podwyższonym poziomem cholesterolu powinny skonsultować się z lekarzem w sprawie odpowiedniej liczby jajek w diecie.

Bezpieczne przechowywanie jajek

Aby zachować świeżość i jakość jajek, ważne jest ich prawidłowe przechowywanie. Najlepiej jest trzymać jajka w lodówce, w temperaturze poniżej 4°C. W lodówce należy umieścić je na jednej z półek, a nie w drzwiach, gdzie temperatura jest mniej stabilna.

Jajka powinny być przechowywane w oryginalnym kartonie, aby chronić je przed światłem i zapobiec absorpcji zapachów z lodówki. Warto również sprawdzić datę ważności na opakowaniu oraz przestrzegać zasady „najpierw wchodzi, najpierw wychodzi” (ang. FIFO – first in, first out), czyli najpierw zużywać starsze jajka.

Jakość jajek

Jakość jajek można ocenić na kilka sposobów. Warto zwracać uwagę na oznaczenia na skorupkach, które informują o sposobie hodowli kur:

- 0 – jaja z hodowli ekologicznej,

- 1 – jaja z wolnego wybiegu,

- 2 – jaja z chowu ściółkowego,

- 3 – jaja z chowu klatkowego.

Im niższy numer, tym lepsza jakość jajek pod względem dobrostanu zwierząt. Świeżość jajka można sprawdzić, wkładając je do szklanki z wodą – świeże jajko opadnie na dno, a stare wypłynie na powierzchnię.

Jak przygotowywać jajka?

Jajka można przyrządzać na wiele różnych sposobów, od gotowania na twardo i miękko, przez smażenie, po użycie w wypiekach. Warto jednak pamiętać o kilku zasadach, które zapewnią bezpieczeństwo i zachowanie wartości odżywczych:

- Gotowanie: Gotowanie jajek w skorupce to jedna z najzdrowszych metod przygotowania, ponieważ nie wymaga dodatku tłuszczu.

- Smażenie: Przy smażeniu warto używać minimalnej ilości tłuszczu i smażyć na średnim ogniu, aby uniknąć przypalania.

- Pieczone: Jajka można także piec w różnych formach, np. w muffinkach jajecznych, co stanowi zdrową alternatywę dla tradycyjnych wypieków.

Dzięki swojej wszechstronności i wartości odżywczej, jajka stanowią ważny element zdrowej diety. Spożywane w umiarkowanych ilościach, dostarczają organizmowi wielu cennych składników odżywczych, a ich prawidłowe przechowywanie i przygotowanie dodatkowo podnosi ich wartość.